Phát Triển Kinh Tế Đêm: Cơ Hội Vàng Cho TP HCM

Trong bối cảnh toàn cầu, phát triển kinh tế đêm dần trở thành một xu hướng và là cơ hội tiềm năng cho nhiều thành phố. Mới đây, TP HCM đã bắt đầu xây dựng đề án phát triển kinh tế đêm với hy vọng biến quận 1 thành “Sài Gòn không ngủ”, mở ra cơ hội cho hàng triệu USD doanh thu và việc làm.

Kế hoạch phát triển kinh tế đêm tại TP HCM

Vào giữa tháng 3 vừa qua, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Để đã giao nhiệm vụ cho UBND quận 1 phối hợp cùng các sở ngành và chuyên gia để soạn thảo đề án phát triển kinh tế đêm. Quận 1 sẽ thí điểm kêu gọi nhà đầu tư xây dựng các sản phẩm du lịch đêm dọc sông Sài Gòn, từ cầu Ba Son đến bến Nhà Rồng. Đây được coi là bước đi quan trọng trong việc tối ưu hóa tiềm năng của nền kinh tế ban đêm tại thành phố lớn nhất cả nước.

Theo Quyết định 1129 của Chính phủ năm 2020, TP HCM được phép thử nghiệm kéo dài thời gian hoạt động dịch vụ đến 6 giờ sáng hôm sau tại một số khu vực. Đây là dấu hiệu tích cực cho thấy chính quyền địa phương đang tạo điều kiện thuận lợi để khuyến khích sự phát triển của nền kinh tế này.

Lợi ích của “Thành phố 24h”

Nền kinh tế đêm không chỉ đơn thuần là một ý tưởng mà đã mang lại hàng tỷ USD cho nhiều thành phố trên thế giới trong những thập niên qua. Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), nền kinh tế đêm không chỉ giúp tăng trưởng kinh tế mà còn tạo ra hàng triệu việc làm. Tại London, nền kinh tế đêm đóng góp tới 26 tỷ bảng Anh và hỗ trợ hơn một triệu việc làm. Tương tự, New York ghi nhận doanh thu hơn 35 tỷ USD hàng năm và tạo ra khoảng 300.000 việc làm.

Hong Kong, từng là biểu tượng của đời sống về đêm ở châu Á, cũng đang nỗ lực lấy lại khí sắc sôi động của mình sau ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Để thúc đẩy kinh tế đêm, chính quyền Hong Kong đã khởi động chiến dịch “Night Vibes”, tổ chức nhiều sự kiện như chợ đêm và bắn pháo hoa, thu hút đông đảo người dân tham gia.

Khái niệm “Thành phố 24 giờ”

Khái niệm “Thành phố 24 giờ” xuất hiện từ những năm 1980, khi nhà xã hội học Murray Melbin đưa ra luận điểm rằng thời gian cũng trở thành một nguồn lực quý giá giống như đất đai. Theo đó, nhiều nơi trên thế giới đã bắt đầu quản lý và phát triển đời sống ban đêm với các hoạt động kinh tế, xã hội và văn hóa diễn ra từ 18h đến 6h sáng.

Sydney, ví dụ, đã ban hành chiến lược thành phố 24h vào năm 2020, phân chia một ngày thành 4 khoảng thời gian cụ thể và xác định các lĩnh vực kinh tế đêm để tạo doanh thu lên tới 4,7 tỷ USD mỗi năm.

Cách thức vận hành kinh tế đêm

Hiện nay, có khoảng 80 thành phố trên thế giới có tổ chức riêng để phụ trách kinh tế đêm. Hầu hết các cơ quan này đều nằm ở châu Âu và Bắc Mỹ, trong khi châu Á – Thái Bình Dương chỉ ghi nhận hai thành phố là Tokyo và Sydney có cơ quan chuyên trách.

Các tổ chức này hoạt động với mục tiêu chính là xây dựng và thúc đẩy các chương trình, chính sách phát triển kinh tế đêm. Ngoài ra, họ cũng giữ vai trò cầu nối giữa chính quyền và các đối tác trong hệ sinh thái nhằm thu hút đầu tư và xử lý phản hồi. Có hai mô hình tổ chức chính là cơ quan công lập hoặc tổ chức độc lập ngoài nhà nước.

Một số thành phố lớn như Sydney, New York và London đã áp dụng mô hình cơ quan quản lý trực thuộc chính quyền thành công, thường sử dụng các chức danh như “Night Mayor” hay “Night Czar” để chỉ định người phụ trách về kinh tế đêm.

Những kinh nghiệm rút ra từ kinh tế đêm toàn cầu

Viện Nghiên cứu Phát triển TP HCM (HIDS) đã nghiên cứu những kinh nghiệm từ các thành phố toàn cầu và đưa ra ba bài học cho quận 1 trong quá trình phát triển kinh tế đêm:

1. Tăng cường gắn kết cộng đồng và chất lượng sống

Phát triển kinh tế đêm không chỉ tập trung vào việc gia tăng tiêu dùng mà còn cần chú trọng đến việc nâng cao chất lượng sống và cảm giác an toàn cho cư dân. Việc mở rộng hoạt động ban đêm phải được quản lý chặt chẽ để tạo thêm việc làm, thúc đẩy hạ tầng và phục vụ cho nhóm dân cư khó tiếp cận không gian công cộng vào ban ngày.

2. Xây dựng cơ quan chuyên trách

Cần phải có một cơ quan chuyên trách về kinh tế đêm nhằm điều phối chính sách và đảm bảo sự phối hợp giữa các bên liên quan. Mô hình này cần phải phù hợp với đặc thù văn hóa và kinh tế của từng địa phương.

3. Tham vấn và khuyến khích sự tham gia của cộng đồng

Mọi chính sách liên quan đến kinh tế đêm cần được xây dựng trên cơ sở tham vấn và khuyến khích sự tham gia của ba nhóm chủ thể: người quản lý, người làm việc và người hưởng thụ. Việc này không chỉ giúp thu hút ý kiến đa chiều mà còn tạo ra một nền kinh tế đêm bền vững và bao trùm.

Tóm lại

Nhìn chung, phát triển kinh tế đêm tại TP HCM không chỉ là một kế hoạch phát triển kinh tế mà còn là cơ hội để kết nối cộng đồng, tạo ra việc làm và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Nếu được thực hiện đúng cách, “Sài Gòn không ngủ” hoàn toàn có thể trở thành một điểm đến hấp dẫn không chỉ cho người dân trong nước mà còn cho khách du lịch quốc tế.