Liên minh châu Âu Đối Mặt với Đe Dọa Thuế Quan Từ Tổng thống Trump

Ngày 24 tháng 5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra cảnh báo về khả năng áp thuế 50% đối với hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU) bắt đầu từ ngày 1 tháng 6. Đây là một động thái có thể dẫn đến lo ngại lớn về một cuộc chiến thương mại xuyên Đại Tây Dương, theo nhận định của ngân hàng ING.

Đe Dọa Từ Tổng thống Trump

Mức thuế mà ông Trump đề xuất gấp 2,5 lần mức thuế đối ứng mà Mỹ đang áp dụng đối với EU. ING dự đoán rằng nếu biện pháp này được thực hiện, nó có thể làm giảm 0,6 điểm phần trăm trong tăng trưởng GDP của Mỹ và đẩy eurozone tới gần bờ vực suy thoái. Điều này cũng đồng nghĩa với việc áp lực lạm phát trì trệ tại Mỹ sẽ gia tăng.

Trước đó, vào tháng trước, ông Trump đã công bố mức thuế 20% đối với hàng hóa nhập khẩu từ châu Âu, nhưng đã hoãn lại để tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán. Hiện tại, hàng hóa của EU vào Mỹ vẫn chịu mức thuế quan 10% như phần lớn các nước khác, cùng với mức thuế 25% áp dụng cho ô tô, thép và nhôm.

Cuộc Gọi Giữa Các Nhà Lãnh Đạo Thương Mại

Vào ngày 23 tháng 5, chỉ vài giờ trước cuộc gọi giữa Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic và Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, ông Trump đã chỉ trích EU vì “rất khó đàm phán” và cho rằng các cuộc thảo luận không đi đến đâu. Trước đó, Brussels đã gửi Washington danh sách cập nhật các nhượng bộ mà họ sẵn sàng đưa ra nhằm đạt được thỏa thuận thương mại tương tự như thỏa thuận mà Mỹ đã ký với Anh và Trung Quốc.

Đề Xuất của EU

Đề xuất của EU trị giá khoảng 50 tỷ euro bao gồm việc mua thêm khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) và đậu nành để giảm thiểu thâm hụt thương mại với Mỹ, cùng với việc áp dụng mức thuế 0% cho ô tô và hàng công nghiệp. Ngoài ra, EU cũng đưa ra cam kết về quyền lao động quốc tế, tiêu chuẩn môi trường và hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, trí tuệ nhân tạo và hạ tầng kỹ thuật số.

Tuy nhiên, phản ứng từ phía Mỹ cho thấy rằng những nhượng bộ này chưa đủ hấp dẫn. Claudia Schmucker, người đứng đầu Trung tâm Địa chính trị, Địa kinh tế và Công nghệ tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Đức cho biết: “Ông Trump vẫn hy vọng rằng EU sẽ đưa ra thứ gì đó mà ông cảm thấy đủ giá trị”. Nhiều chuyên gia cũng đồng tình rằng yêu cầu cụ thể của ông Trump với EU vẫn còn là một điều bí ẩn.

Rào Cản Thương Mại Giữa Hai Bên

Theo Capital Economics, việc đạt được một thỏa thuận thương mại giữa EU và Mỹ có vẻ khó khăn hơn so với các thỏa thuận với Anh và Trung Quốc. Nguyên nhân chính là do sự chênh lệch lớn trong thương mại hàng hóa; vào năm 2024, thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với EU dự kiến lên tới 235,6 tỷ USD, tăng 12,9% so với năm 2023.

Trong khi Mỹ thặng dư 109 tỷ euro về dịch vụ với EU, thì EU lại ghi nhận mức thặng dư hàng hóa 157 tỷ euro. Mặc dù mức thuế quan trung bình giữa hai bên tương đương nhau, nhưng có sự khác biệt rõ rệt giữa các lĩnh vực. Ví dụ, EU áp dụng mức thuế 10% đối với ô tô nhập khẩu từ Mỹ, trong khi Mỹ chỉ đánh thuế 2,5%. Ngược lại, xe tải nhẹ do Mỹ sản xuất phải chịu mức thuế cao tới 25%, trong khi mức thuế của EU chỉ là 10%.

Quan Điểm của Ông Trump và Phản Ứng Từ EU

Trên trang mạng xã hội Truth Social, ông Trump đã chỉ trích EU vì những rào cản thương mại mạnh mẽ, bao gồm thuế VAT và các hình phạt doanh nghiệp vô lý. Trong khi đó, Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic khẳng định rằng EU sẽ tiếp tục tìm cách đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau và không phải bằng sự đe dọa. Ông cho biết: “EU hoàn toàn tham gia, cam kết đảm bảo một thỏa thuận có lợi cho cả hai bên.”

Triển Vọng Cho Cuộc Đàm Phán Thương Mại

Dựa trên phân tích của ING, hiện rất khó để dự đoán diễn biến tiếp theo của cuộc đàm phán thương mại này. Các chuyên gia nhận định rằng nhiều khả năng sẽ diễn ra những bước tiến hoặc leo thang căng thẳng hơn nữa. Tuy nhiên, họ cũng cho rằng có nhiều lý do để ông Trump cân nhắc giảm bớt căng thẳng, nhất là khi ông thường sử dụng chiến thuật tuyên bố cứng rắn ở giai đoạn đầu.

Miguel Otero, nhà nghiên cứu cao cấp về kinh tế chính trị quốc tế tại Viện Elcano Royal, nhận định rằng Mỹ sẽ mất nhiều nếu xảy ra một cuộc chiến thương mại xuyên Đại Tây Dương, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ tài chính và kỹ thuật số.

Bà Claudia Schmucker cũng cho rằng lời lẽ cứng rắn của ông Trump có thể mang lại lợi ích cho Brussels, tạo động lực cho sự đồng thuận trong các nước thành viên EU về cách phản ứng với thuế quan của Mỹ.

Hành Động Của EU

Ủy ban Châu Âu (EC) đã tuyên bố sẽ khởi kiện lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) để phản đối các mức thuế mà ông Trump áp đặt. Nếu các cuộc đàm phán đi vào bế tắc, Brussels đã chuẩn bị một gói đáp trả thuế trị giá 95 tỷ euro (khoảng 107 tỷ USD) lên hàng hóa Mỹ. Đồng thời, EU cũng đang xem xét khả năng hạn chế xuất khẩu thép phế liệu và hóa chất sang Mỹ.

Tóm lại, trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Mỹ và EU tiếp tục gia tăng, các bên đang phải tìm kiếm giải pháp để tránh một cuộc chiến thương mại tiềm tàng có thể gây tổn thất lớn cho cả hai nền kinh tế.