EU Đưa Ra Kế Hoạch Đáp Trả Mỹ Với Thuế 100 Tỷ USD Nếu Đàm Phán Thất Bại

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng giữa Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ, các nhà lãnh đạo châu Âu đang cân nhắc áp đặt thuế trị giá 100 tỷ USD đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ nếu cuộc đàm phán không đạt được thỏa thuận. Tuy nhiên, EU ưu tiên tìm kiếm một giải pháp hòa bình để duy trì sự đoàn kết nội bộ.

Căng thẳng thương mại leo thang

Trước tình hình Mỹ thực hiện chính sách tăng thuế bổ sung 25% đối với thép, nhôm và ôtô nhập khẩu, cùng mức 10% đối với các loại sản phẩm khác, EU đã tiến hành các bước thận trọng nhằm bảo vệ lợi ích kinh tế và an ninh của mình. Theo tờ Le Monde, EU chưa có động thái đáp trả cụ thể nào, nhưng đã chuẩn bị cho khả năng xảy ra xung đột thương mại lớn hơn.

Ủy ban châu Âu (EC), cơ quan phụ trách chính sách thương mại của EU, đã công bố danh sách lần hai các mặt hàng Mỹ có khả năng bị đánh thuế nếu cuộc đàm phán không thành công. Danh sách này bao gồm rượu vang, rượu bourbon, cá, máy bay, ô tô, linh kiện, hóa chất, thiết bị điện và sản phẩm y tế, với tổng giá trị xuất khẩu lên tới 95 tỷ euro (hơn 107 tỷ USD).

Lịch trình tham vấn và quyết định

Để chính thức hóa kế hoạch này, EC đã mở cuộc tham vấn công khai kéo dài đến ngày 10/6, nhằm thu thập ý kiến từ các quốc gia thành viên và doanh nghiệp trước khi đưa ra quyết định vào cuối tháng 6 hoặc đầu tháng 7. Chủ tịch EC Ursula von der Leyen khẳng định: “EU vẫn cam kết tìm kiếm giải pháp thông qua đàm phán với Mỹ. Tuy nhiên, chúng tôi chuẩn bị cho mọi khả năng.”

Ngoài việc xem xét các mặt hàng bị đánh thuế, EC còn cân nhắc mở rộng sang lĩnh vực dịch vụ như tài chính và kỹ thuật số. Bà von der Leyen nhấn mạnh rằng “mọi phương án đều đang được xem xét”.

Lịch sử căng thẳng thuế quan

Tháng trước, EU đã thông qua danh sách áp thuế lần đầu đối với hàng hóa Mỹ trị giá 21 tỷ euro, chủ yếu ở mức 25%. Những mặt hàng này bao gồm ngô, lúa mì, xe máy và quần áo, nhằm phản ứng lại thuế thép và nhôm do Tổng thống Trump áp dụng. Tuy nhiên, biện pháp này chưa được thực thi do Nhà Trắng hoãn thực hiện thuế đối ứng trong 90 ngày.

Theo báo cáo của EC, các mức thuế mà Mỹ áp dụng đã bao trùm hàng hóa trị giá 380 tỷ euro, tương đương 70% tổng kim ngạch xuất khẩu của EU sang Mỹ. Con số này có thể gia tăng lên 97% nếu Mỹ tiếp tục mở rộng điều tra sang các lĩnh vực dược phẩm, chất bán dẫn, khoáng sản thiết yếu và xe tải.

Tuy nhiên, các biện pháp dự kiến của EU hiện nay vẫn chưa tương xứng, do lượng hàng nhập khẩu từ Mỹ thấp hơn so với xuất khẩu sang thị trường này. Năm ngoái, EU đã nhập khẩu 335 tỷ euro hàng hóa từ Mỹ, trong khi xuất khẩu sang nước này là 532 tỷ euro.

Cân bằng lợi ích giữa các thành viên

Dù vậy, EU hiện phải đối mặt với thách thức trong việc giữ gìn sự đoàn kết giữa các quốc gia thành viên. Một số nước như Pháp, Italy và Ireland có thể không hài lòng khi thấy rượu bourbon từ Kentucky nằm trong danh sách thuế trong khi những nước khác như Ba Lan và các nước Baltic lại muốn tránh làm mất lòng Mỹ. Điều này khiến EU phải thận trọng trong các quyết định của mình.

Phát biểu về tình hình hiện tại, bà von der Leyen nhấn mạnh rằng phản ứng của EU là “cứng rắn nhưng có tính toán”. EC không muốn theo đuổi chiến lược ăn miếng trả miếng mà hướng tới mục tiêu tránh leo thang căng thẳng giống như cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung.

Một nhà ngoại giao châu Âu cũng cho biết khu vực này đã chọn chiến lược hợp lý để giữ vững sự đoàn kết. Tuy nhiên, nhiều quan chức cấp cao trong EC lo ngại rằng quá trình đàm phán với Mỹ vẫn chưa rõ ràng và thực chất chưa bắt đầu.

Thách thức trong đàm phán

Brussels gặp khó khăn trong việc tìm kiếm đối tác đàm phán bên phía Washington. Theo thông tin từ các nguồn tin tiết lộ, chính quyền Trump đang tập trung vào nhiều quốc gia khác và không nhất thiết ưu tiên cho châu Âu.

Các đề xuất của EC như hiệp định thương mại tự do và tăng cường mua khí hóa lỏng từ Mỹ cũng chưa nhận được phản hồi cụ thể từ Washington. Nhà kinh tế Olivier Blanchard nhấn mạnh trên đài France Inter rằng EU không có nhiều thứ để mặc cả và Tổng thống Trump cần những chiến thắng mang tính biểu tượng.

Trong khi đó, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance xác nhận rằng các cuộc thảo luận với châu Âu vẫn đang diễn ra, nhưng Washington đang gây sức ép để EU hạ thuế quan và gỡ bỏ các rào cản quy định. Điều này sẽ rất khó khăn vì EU không muốn hy sinh mô hình kinh tế của mình chỉ để đổi lấy giảm thuế quan.

Thay đổi cần thiết trong chính sách

Chủ tịch EC von der Leyen cũng thường xuyên chỉ trích bộ máy hành chính rườm rà và nhiều rào cản trong thị trường nội khối, đồng thời kêu gọi tăng cường các hiệp định thương mại với các đối tác mới. Tuy nhiên, các động thái này cần thời gian để thực hiện.

Một số chuyên gia cảnh báo rằng ngay cả khi đạt được thỏa thuận với Mỹ, chỉ cần một mâu thuẫn nhỏ cũng có thể khiến Tổng thống Trump quay lưng lại với các cam kết. Điều này tạo ra lo ngại cho các doanh nghiệp châu Âu mà hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Khuyến nghị từ các ngành

Hiệp hội rượu mạnh châu Âu spiritsEUROPE đã kêu gọi các nhà đàm phán EU và Mỹ tăng tốc để đạt được thỏa thuận vào đầu tháng 7. BMW, nhà xuất khẩu ôtô lớn nhất sang Mỹ, cũng cho rằng hai bên cần phải tìm được tiếng nói chung dựa trên tự do thương mại.

Một nhà ngoại giao châu Âu cho biết: “Chúng tôi tiến từng bước, xử lý tình huống khẩn cấp.” Trong khi đó, EU tiếp tục duy trì lập trường kiên định với hy vọng rằng một thỏa thuận thương mại có thể được thực hiện trong tương lai gần.

Tóm lại

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng, EU đang chuẩn bị cho khả năng áp thuế 100 tỷ USD đối với hàng hóa Mỹ nếu đàm phán thất bại, nhưng đồng thời ưu tiên tìm kiếm giải pháp hòa bình để duy trì sự đoàn kết nội bộ.